i

Lösungen zu Übungen – Verkettung von Funktionen

Aufgabe 1

Gegeben sind zwei Funktionen $u$ und $v$:

  • $v(x) = x+1$
  • $u(x) = x^2$

Betrachte die Verkettungen $f = u \circ v$ und $g = v \circ u$.

(a) Bestimme Funktionsterme für $f$ und $g$.

$g = v \circ u: x \stackrel{u}{\rightarrow} \dots \stackrel{v}{\rightarrow} \dots$

$f = u \circ v: x \stackrel{v}{\rightarrow} x+1 \stackrel{u}{\rightarrow} (x+1)^2$; Also: $f(x) = (x+1)^2$

$g = v \circ u: x \stackrel{u}{\rightarrow} x^2 \stackrel{v}{\rightarrow} x^2 + 1$; Also: $g(x) = x^2 + 1$

(b) Wahr oder falsch? Beurteile die folgenden Aussagen.

  • $f(0) = 1$: wahr; da $f(0) = u(v(0)) = (0+1)^2 = 1$
  • $g(0) = 1$: wahr; da $g(0) = v(u(0)) = 0^2+1 = 1$
  • $f(1) = g(1)$: falsch, da $f(1) = 2^2 = 4$ und $g(1) = 1^2 + 1 = 3$
  • $(u \circ v)(2) = 9$: wahr, da $u(v(2)) = (2+1)^2 = 9$
  • $(v \circ u)(2) = 9$: falsch, $v(u(2)) = 2^2 + 1 = 5$
  • $(u \circ v)(x) = (v \circ u)(x)$: falsch, da z.B. $(u \circ v)(2) \neq (v \circ u)(2)$

Aufgabe 2

Bestimme jeweils die Verkettung von $u$ mit $v$.

$v(x)$ $u(x)$ $f(x) = u(v(x))$
(1) $v(x) = x + 2$ $u(x) = x^4$ $f(x) = (x+2)^4$
(2) $v(x) = \cos(x)$ $u(x) = x^2$ $f(x) = (\cos(x))^2$
(3) $v(x) = x - 1$ $u(x) = \frac{1}{x}$ $f(x) = \frac{1}{x-1}$
(4) $v(x) = e^x$ $u(x) = x^2 + x$ $f(x) = (e^x)^2 + e^x$
(5) $v(x) = x + \pi$ $u(x) = \frac{\sin(x)}{\cos(x)}$ $f(x) = \frac{\sin(x+\pi)}{\cos(x+\pi)}$
(6) $v(x) = x^2 + 2$ $u(x) = \sqrt{x}$ $f(x) = \sqrt{x^2+2}$
(7) $v(x) = x^2$ $u(x) = x^2 + 2x + 1$ $f(x) = (x^2)^2 + 2x^2 + 1 = x^4 + 2x^2 + 1$
(8) $v(x) = x - 1$ $u(x) = x + 1$ $f(x) = (x - 1) + 1 = x$

Aufgabe 3

Gib jeweils zwei Funktionen $u$ und $v$ an, die miteinander verkettet die Funktion $f$ ergeben.

$v(x)$ $\qquad\qquad$ $u(x)$ $\qquad\qquad$ $f(x) = u(v(x))$
(1) $v(x) = x+4$ $u(x) = x^4$ $f(x) = (x + 4)^4$
(2) $v(x) = x^2 - 1$ $u(x) = \sin(x)$ $f(x) = \sin(x^2 - 1)$
(3) $v(x) = 2x+1$ $u(x) = \frac{1}{x}$ $f(x) = \frac{1}{2x+1}$
(4) $v(x) = -x^2$ $u(x) = 2e^x$ $f(x) = 2e^{-x^2}$
(5) $v(x) = \frac{1}{x}$ $u(x) = \cos(x)$ $f(x) = \cos(\frac{1}{x})$
(6) $v(x) = x^2 - 1$ $u(x) = \sqrt{x}$ $f(x) = \sqrt{x^2-1}$
(7) $v(x) = x-2$ $u(x) = x^4 + 3x - 2$ $f(x) = (x - 2)^4 + 3(x - 2) - 1$
(8) $v(x) = x^2$ $u(x) = \sin(x) - \cos(x)$ $f(x) = \sin(x^2) - \cos(x^2)$

Aufgabe 4

Betrachte die Funktion $i$ mit $i(x) = x$. Bestimme $u \circ i$ und $i \circ u$ für mehrere Funktionen $u$. Was fällt auf? Formuliere eine Regel und begründe sie.

Betrachte z.B. $u$ mit $u(x) = x^3 - 2x$. Es gilt:

$u \circ i: x \stackrel{i}{\rightarrow} x \stackrel{u}{\rightarrow} x^3-2x$; Also: $(u \circ i)(x) = u(x)$

$i \circ u: x \stackrel{u}{\rightarrow} x^3-2x \stackrel{i}{\rightarrow} x^3-2x$; Also: $(i \circ u)(x) = u(x)$

Das Beispiel verdeutlicht folgende Regel:

Für jede Funktion $u$ gilt: $u \circ i = u$ und $i \circ u = u$.

Aufgabe 5

Gegeben sind drei Funktionen:

  • $u(x) = \frac{1}{x}$
  • $v(x) = x^2$
  • $w(x) = 2x+1$

Bestimme die Mehrfachverkettungen $f = (u \circ v) \circ w$ und $h = u \circ (v \circ w)$. Was fällt auf? Formuliere eine Vermutung.

$u \circ v: x \stackrel{v}{\rightarrow} x^2 \stackrel{u}{\rightarrow} \frac{1}{x^2}$

$(u \circ v) \circ w: x \stackrel{w}{\rightarrow} 2x+1 \stackrel{u \circ v}{\rightarrow} \frac{1}{(2x+1)^2}$

$v \circ w: x \stackrel{w}{\rightarrow} 2x+1 \stackrel{v}{\rightarrow} (2x+1)^2$

$u \circ (v \circ w): x \stackrel{v \circ w}{\rightarrow} (2x+1)^2 \stackrel{u}{\rightarrow} \frac{1}{(2x+1)^2}$

Das Beispiel legt folgende Vermutung nahe:

Für alle Funktionen $u$, $v$, $w$ gilt: $(u \circ v) \circ w = u \circ (v \circ w)$.

Suche

v
2.6.4.1.2.
o-mathe.de/differentialrechnung/erweiterterableitungskalkuel/ableitungsregelnverkettung/verkettung/uebungen/loesung
o-mathe.de/2.6.4.1.2.

Rückmeldung geben